چهارم ربیع‌الثانی، ولادت حضرت عبدالعظیم(ع)/

افکار - "عبدالله بن حسن بن زیدبن الامام حسن" از اصحاب امام جواد(ع) و از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) دومین اختر آسمان ولایت و امامت بود که در چهارم ربیع‌الثانی سال 173 هجری قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشود. آن حضرت مردی متقی و پرهیزکار و از راویان و ثقات مورد اعتماد امام هادی(ع) بود و این نکته قابل توجه است که اخبار و روایات متعددی درباره اعتماد به ایشان از ائمه(ع) روایت شده است.

نگاهی به زندگی آن حضرت

حضرت عبدالعظیم(ع)، 5 تن از امامان معصوم را زیارت کرده و از امامان بزرگواری چون حضرت رضا(ع)، حضرت هادی و حضرت جواد(ع) به طور مستقیم نقل حدیث نموده است.

وی در زمان امامت دهمین پیشوای شیعیان جهان، حضرت علی النقی(ع) به دستور و صلاحدید ایشان به سرزمین ایران مهاجرت کرد و عاقبت در ماه شوال سال 250 هجری قمری به درجه رفیع شهادت نائل آمد. مرقد مطهر حضرت عبدالعظیم(ع) در شهر ری واقع است و از زیارتگاه‌های مسلمانان به ویژه مردم کشورمان می‌باشد.

آنچه از منابع در رابطه با آن جناب به دست می‌آید این است که: وی فرزند عبدالله بن علی از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) و نام مادرش فاطمه بنت عقبة بن قیس بود. حضرت عبدالعظیم از همسرش به نام خدیجه بنت قاسم بن حسن بن زید که دختر عموی خویش بود، پسری داشت به نام محمد که وی نیز همانند پدر بزرگوارش فردی زاهد و شریف بود و دختری داشت به نام «ام سلمه» که همسر محمد بن ابراهیم بن ابراهیم بن حسن گردید و به طور قطع زندگانی وی مصادف بود با ایام زندگانی دو امام معصوم یعنی امام جواد و امام هادی(ع) و از طرف آن بزرگواران شدیداً مورد احترام و محل اعتماد و اطمینان بوده است، وی نیز در تعظیم و اکرام آن حضرات اهتمام فراوان داشت. او دین خود را به محضر امام هادی(ع) عرضه داشت که حضرت فرمودند: به خدا قسم این همان دینی است که خداوند نسبت به بندگانش به آن رضایت داده است.

چگونه حضرت عبدالعظیم به ری آمدند

ابر آنچه از مطالب تذکره نویسان اسلامی بر می‌آید حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در حدود سال 250 ه‍ . ق بر حسب امر مبارک امام علی النقی الهادی(ع) برای ترویج و تبلیغ احکام دین مبین اسلام و پیشوائی جماعت شیعیان از عراق وارد شهر ری گردید. نجاشی در رجال خویش از احمد بن محمد بن خالد برقی روایت کرده است که: عبدالعظیم حسنی از ترس سلاطین جور وارد ری شد و به طور مخفیانه در خانه مردی از شیعیان در منطقه «سکة الموالی» اقامت گزید و در آنجا روزها را روزه و شب‌ها را به نماز می‌گذرانید و مخفیانه از آن خانه خارج شده و قبری که متعلق به یکی از اولاد حضرت موسی بن جعفر(ع) بود را زیارت می‌کرد تا این که شیعیان یکی پس از دیگری وی را شناختند.

تالیفات وی

عبدالعظیم حسنی در ایام زندگی خود تألیفاتی هم داشته که نام دو کتاب او برای ما حفظ شده است، یکی از آن‌ها کتابی است به نام «خطب امیر المؤمنین علیه السّلام » که نجاشی در رجال خود آن را ذکر کرده و دوم کتابی به نام «یوم و لیله» می‌باشد که در رساله صاحب بن عباد ذکر شده است.

تاریخ و چگونگی وفات ایشان

در مورد تاریخ وفات حضرت عبدالعظیم حسنی، برخی منابع ذکر کرده‌اند که وی به دست عمّال سلطان عباسی به شهادت رسیده است. به طور دقیق مشخص نیست ولی چون از اخبار به دست می‌آید که وی در زمان المعتز بالله عباسی (متوفی 255 هجری) هجرت کرده و حضرت امام هادی در سال 254 هجری به شهادت رسیده‌اند و توقف آن بزرگوار در ری زیاد طولانی نبوده است، لذا می‌توان نتیجه گرفت که وفات حضرت عبدالعظیم علیه السّلام در حدود سال‌های 254 و 255 هجری واقع شده باشد.

و در پایان روایت معتبری که در رابطه با زیارت قبر حضرت عبدالعظیم حسنی از امام علی النقی(ع) وارد شده را ذکر می‌کنیم: "به سند معتبر منقول است که شخصی از اهل ری خدمت حضرت امام علی النقی (ع)، مشرف شد، حضرت فرمود: کجا بودی. وی عرض کرد: به زیارت امام حسین (ع)رفته بودم. حضرت فرمودند: "اگر زیارت می‌کردی عبدالعظیم را، هر آینه مانند کسی بودی که زیارت کرده باشد امام حسین(ع) را.

منابع:

1. زندگی نامه حضرت عبدالعظیم - عزیزالله عطاری

2. شناختنامه حضرت عبدالعظیم حسنی - سید مجتبی صحفی و علی اکبر زمانی‌نژاد

3. تاریخ آستانه ری، عبدالله عقیلی

4. اینجا کربلاست، حرم حرم حسین(ع) است - حسین موذنی